هدف و ماهیت:
زمين و کشاورزي از ديرباز همواره مورد توجه انسان است، چرا که اصلي ترين منبع تأمين نيازهاي غذايي براي انسان بوده است. با توجه به اينکه امروزه تمام صنايع از علم و دانش خاص خود برخوردار مي باشند صنعت کشاورزي نيز به متخصصاني ويژه کشاورزي و در رابطه با آن نيازمند است که بتواند با استفاده از علم و دانش خود قابليت ها و توانايي هاي کمي و کيفي اين صنعت را افزايش دهند.
همچنين با توجه به اهميت و گستره اين صنعت، امروزه نمي توان تمام موارد و مطالب پيرامون صنعت کشاورزي را در يک رشته يا گرايش خلاصه کرد لذا با ايجاد گرايش هاي مختلف، هر قيمت از اين صنعت بطور خاص مورد توجه قرار مي گيرد.
توانايي هاي مورد نياز و قابل توصيه:
اقتصاد کشاورزي
رشته مهندسي اقتصاد كشاورزي نيز مثل دو رشته مهندسي كشاورزي آبياري و مهندسي ماشينهاي كشاورزي تنها از بين داوطلبان گروه آزمايشي علوم رياضي و فني دانشجو ميپذيرد چرا كه دانشجوي اين رشته بايد بتواند به خوبي محاسبه كرده و اطلاعات به دست آمده را تجزيه و تحليل كند. يعني بعد از اين كه اطلاعات فني مورد نياز خود را از متخصصان كشاورزي در بخشهاي مختلف اعم از آبياري ، زراعت ، خاكشناسي، علوم دامي و ساير متخصصان دريافت كرد، يك برنامه عملي مناسب در زمينه مقدار نيروي كار دائمي يا فصلي ، نوع ماشينآلات مصرفي و الگوي بهينه تقاضا و مصرف بخشهاي مختلف كشاورزي تعيين نمايد و البته چنين كاري نياز به رياضي و آمار قوي و آشنايي با اصول كشاورزي دارد.
به تجربه ثابت شده است كه داوطلبان گروه آزمایشی رياضي و فيزيك به دليل اينكه پايه رياضي آنها قوي است . در اين رشته موفقتر هستند.
در ضمن دانشجويي كه به كشاورزي علاقه دارد و از كار و فعاليت در مزارع و دامداريها لذت ميبرد، ميتواند در اين رشته پيشرفت كند چون يك فارغالتحصيل مهندسي اقتصاد كشاورزي نميتواند از محيطهاي روستايي و قطبهاي توليد كشاورزي فاصله بگيرد و در پشت ميز محاسبات اقتصادي خود را انجام دهد.
آبياري:
مهندسي كشاورزي داراي 10 رشته است كه در اين ميان سه رشته مهندسي آبياري، مهندسي اقتصاد كشاورزي و مهندسي ماشينهاي كشاورزي از بين داوطلبان گروه آزمايشي علوم رياضي و فني دانشجو ميپذيرند به عبارت ديگر در اين سه رشته دانشجويان بايد بر دروس رياضي و فيزيك مسلط بوده و بتوانند بخوبي تجزيه و تحليل كرده و محاسبه كنند و از عهده دروس مهم اين رشته از قبيل نقشهبرداري يا استاتيك برآيند.
ماشين هاي کشاورزي:
بسياري از داوطلبان آزمون سراسري تصور ميكنند كه مهندسي ماشينهاي كشاورزي همان مهندسي مكانيك است در حالي كه اين رشته در مقطع كارشناسي حدفاصل مهندسي كشاورزي و مهندسي مكانيك ميباشد و دانشجويان اين رشته بايد از هر دو علم اطلاعات كافي داشته باشند.
اگر دانشجوي ماشينهاي كشاورزي شرايط محصولات زراعي و باغي را نداند، طراحي او در عمل موفق نخواهد بود. به عنوان مثال اگر بخواهد يك ماشين دروگر گندم را طراحي كند بايد بداند كه گندم در زمان برداشت چه خصوصياتي دارد؟ تراكم كاشت آن چگونه است و چه انتظاراتي از ماشين دروگر ميرود و بعد از برداشت چه عملياتي بايد بر روي گندم انجام گيرد؟ جنس خاك چيست؟ شيب زمين چند درصد است؟ مزرعه وسيع است يا اين كه قطعه كوچكي است؟ و سوالاتي از اين دست كه پاسخ به همه آنها نياز به يك ديد كلي از كشاورزي دارد و اين ديد كلي را دانشجو با خواندن دروس پايه و اصلي كشاورزي كسب ميكند.
يك مهندس ماشينهاي كشاورزي علاوه بر طراحي ماشين بايد كاربرد ماشين را نيز بياموزد. به همين دليل دانشجويان در مقطع كارشناي بيشتر با كاربرد ماشينهاي كشاورزي آشنا ميشوند و در مقطع كارشناسي ارشد و دكترا به طراحي ماشينهاي كشاورزي ميپردازند. همچنين دانشجوي اين رشته بايد در دو درس رياضي و فيزيك قوي و توانمند باشد چون دروس اين رشته ارتباط زيادي با اين دو درس دارد. براي مثال دانشجوي ماشينهاي كشاورزي بايد از مقاومت قطعات ماشينهاي كشاورزي اطلاع داشته باشد. در نتيجه لازم است دروسي از قبيل مقاومت مصالح و استاتيك بخواند. و باز به همين دليل دانشجويان اين رشته از بين داوطلبان گروه رياضي و فيزيك انتخاب مي شوند.
معرفي گرايشهاي مقطع کارشناسي:
مهندسي كشاورزي در مقطع ليسانس داراي سه گرايش اقتصاد كشاورزي ، آبياري ، ماشينهاي كشاورزي در گروه علوم رياضي ميباشد كه در زير به معرفي آنها مي پردازيم:
اقتصاد كشاورزي
بازار محصولات كشاورزي به دليل اين كه در بسياري از موارد پيوستگي توليد را ندارد و متغيرهايي مثل آب و هوا و خاك بر آن اثر ميگذارد، به مطالعه تخصصي ويژهاي نيازمند است يعني كارشناس و متخصص اين بخش علاوه بر آشنايي با مسائل كشاورزي از قبيل اصول زراعت و بازارهاي محصولات كشاورزي بايد با اصول و مباني علم اقتصاد مثل اقتصاد خرد و كلان نيز آشنا باشد.
مهندسي اقتصاد كشاورزي قوانين كلان اقتصاد را در بخش كشاورزي پياده ميكند تا بتوان از امكانات و منابع موجود بهترين استفاده را كرد و بيشترين سود را به دست آورد. به عبارت ديگر در اين علم مسائل اقتصادي در بخش كشاورزي اعمال ميشود تا با استفاده از منابع موجود اعم از زمين ، آب ، كود ، بذر نيروي انساني و سرمايه حداكثر محصول و حداكثر سود به دست آيد.
مهندسي اقتصاد كشاورزي رشتهاي است كه تلاش ميكند از يك سو فعاليت كشاورزان و مديران واحدهاي كشاورزي را بهينه كند و از سوي ديگر در بهبود برنامهريزي سياستمداران و مديران دولتي در بخش كشاورزي نقش داشته باشد.
دروس اختصاصي دو رشته اقتصاد گرايش اقتصاد كشاورزي و رشته مهندسي كشاورزي يكي است اما دانشجويان رشته اقتصاد گرايش اقتصاد كشاورزي پايه رشته تحصيليشان بر علم اقتصاد استوار است و دانشجويان رشته مهندسي اقتصاد كشاورزي پايه دروسشان بر دانش كشاورزي استوار شده است و بدون شك يك دانشجوي اقتصاد كشاورزي به دليل عدم آشنايي با دانش كشاورزي و عوامل طبيعي از قبيل آب، خاك و هوا نميتواند در اين رشته كارايي لازم را داشته باشد.
به عبارت ديگر هدف تربيت كارشناسي است كه با تكيه بر معلومات و تجاربي كه مياندوزند بتوانند سمتهايي چون مجري، برنامهريز، تحليلگر برنامههاي كشاورزي و اقتصاد كشاورزي را عهدهدار شوند. داوطلب بايد از روحيه كاركردن در محيطهاي روستايي و قطبهاي توليد كشاورزي و دانش قوي رياضي دبيرستان برخوردار و به فعاليتهاي پژوهشي ، ارشادي و مشورتي در زمينههاي علوم اقتصادي و اجتماعي روستايي و كشاورزي است علاقمند باشد. طول دوره 4 سال است و دورس شامل 20 واحد دروس عمومي، 23 واحد دروس علوم پايه، 49 واحد دروس اصلي كشاورزي است كه پس از آنها واحدهاي اختصاصي اصول مربوط به اقتصاد خرد و كلان دانشجويان، نظامها و انديشههاي اقتصادي اسلامي، اصول اقتصادي و كاربرد آن در كشاورزي و منابع طبيعي رياضيات و آمار كاربردي در اقتصاد، مديريت ، بازاريابي ،حسابداري و تعاون ، مباني علوم اجتماعي و تحليل سيستمها در 43 واحد تعليم داده ميشود. فارغالتحصيلان عنوان مهندس كشاورزي در رشته اقتصاد را دارا ميشوند. بعضي مراكز جذب فارغالتحصيلان عبارت است از : واحدهاي اجرايي ، تحقيقاتي ، آموزشي و خدماتي كشاورزي در بخشهاي دولتي تعاوني و خصوصي . امكان ادامه تحصيل تا سطح كارشناسي ارشد و دكتري در داخل كشور و تا سطوح بالاتر در خارج از كشور وجود دارد.
آبياري:
علم آبياري ، علم آب و خاك است و دانشجويان اين رشته درباره نحوه رساندن آب تا مزرعه توسط كانالها يا لولههاي انتقال آب و شبكههاي توزيع آب در زمين زراعي ، تامين نياز محصولات زراعتي و باغي با روشهاي مختلف آبياري ، خارج ساختن آبهاي اضافي از پيرامون ريشه به منظور تنفس ريشه گياه توسط شبكههاي زهكشي و احداث سدهاي انحرافي و خاكي براي آبياري كشاورزي آموزش ميبينند.
دانشجويان رشته آبياري بخشي از دروس رشته مهندسي عمران آب و بخشي از دروس رشته كشاورزي را مطالعه ميكنند. چرا كه هدف اين رشته استفاده از آب در كشاورزي است. بنابراين يك مهندس آبياري بايد با آب و ويژگيهاي آن ، طريقه استحصال آب، طريقه انتقال آب به محل مصرف و طريقه مصرف آب آشنا باشد و براي تسلط به موارد فوق لازم است كه از دانشهاي ديگري از قبيل زمينشناسي ، هواشناسي ، خاكشناسي، گياهشناسي، طراحي و ساخت تاسيسات آبي و مكانيزم مصرف آب توسط خاك و گياه اطلاع داشته باشد.
براي مثال بايد بداند كه يك باغ به چقدر آب نياز دارد و گياه باغي چه فرقي با گياه علوفهاي دارد؟ يا اين كه بداند در كشت سنتي، كشت مكانيزه و كشت آبياري تحت فشار چقدر آب مصرف ميشود و همچنين بايد بداند كه يك سد چه ارتفاع، عرض ، حجم و بيرونريزي آب بايد داشته باشد.
مهندس عمران آب، سازههاي آبي را طراحي ميكند اما مهندس آبياري طراحيهاي هيدروليكي تاسيسات آبي را انجام ميدهد. براي مثال مهندس آبياري حجم،ارتفاع و عرض سد را تعيين ميكند و مهندس عمران مشخص ميكند كه سد مورد نظر بايد با چه آماتور و سيماني ساخته شود و مقاومت آن چقدر بايد باشد.
هدف دوره تربيت كارشناسان كارآموزي است كه بتوانند علاوه بر عهدهدار شدن مسووليت در رشتههاي آبياري و امور آب كشور در برنامهريزي و آموزش علوم آبياري و زهكشي منشاء خدمات شايسته باشند.
طول اين دوره 4 سال است كه طي آن دانشجويان با فراگرفتن 20 واحد دروس عمومي، 31 واحد دروس علوم پايه ، 30 واحد دروس اصلي كشاورزي و 54 واحد دروس تخصصي نظري، عملي و كارهاي صحرايي مهارتهاي لازم براي انجام دادن امور فوق را كسب ميكنند.
از همينجا ميتوان به نقش مهم فارغالتحصيلان مهندسي آبياري و نياز جامعه ما به اين دسته از متخصصان پيبرد با افرادي كه باطراحي روشهاي آبياري نوين نه تنها از تلفات آب جلوگيري ميكنند بلكه با به حداقل رساندن تنش گياهي در جذب آب و كمك به گسترش ريشههاي مرئي در اعماق پايينتر خاك، ميزان محصول در واحد سطح را در مواردي به ميزان 2 تا 3 برابر افزايش ميدهند و باعث بالا بردن كيفيت توليد نيز ميشوند. براي مثال امروزه مهندسين آبياري ايراني با ابداع شيوه آبياري قطرهثقلي توانستهاند به اهداف باارزشي از جمله صرفهجويي 70 درصدي ، ازدياد محصول در واحد سطح ، عدم نياز به پمپ و نيروي الكتريسيته ، عدم نياز به مديريت متبحر و گران قيمت، عدم گرفتگي قطرهچكانها ، لازم نبودن سرمايه اوليه زياد ،آموزش سريع و چند روزه به زارعان و در نهايت افزايش درآمد كشاورزان و سرمايهگذران در اين بخش اشاره كرد كه همه اين موارد ، در دراز مدت در صورت عموميت يافتن آن در سطح مزارع كشور، سبب خواهد شد تا بتدريج از واردات مواد غذايي بينياز شده و از مهاجرت روستائيان به شهرها به طرز مطلوبي جلوگيري شود.
ما در منطقهاي زندگي ميكنيم كه آب معدود و زمين محدود داريم. پس لازم است در كشاورزي بهترين روش را بكار ببريم تا بالاترين راندمان را داشته باشيم اما متاسفانه در ايران راندمان آبياري 30 يا 25 درصد است يعني از هر 100 ليتر آب ، 70 تا 75 ليتر آن از بين ميرود و ما فقط 30 ليتر آن را مصرف ميكنيم در حالي كه در دنيا اين راندمان 70 درصد است و حتي در تعدادي از كشورهاي پيشرفته دنيا اين راندمان به 90 درصد هم رسيده است. حال اگر ما راندمان آبياريمان را دو برابر كنيم بدون شك توليدات كشاورزي ما رشد بسياري خواهد داشت.
در حال حاضر فارغالتحصيلان اين رشته در بخش خصوصي، وزارت نيرو ، وزارت جهاد كشاورزي ، مهندسين مشاور آب و خاك ، پيمانكاريهاي مختلف و شيلات زمينه كاري دارند. براي مثال در بخش شيلات، طراحي استخر براي پرورش ماهي در حيطه كار مهندسين آبياري حضوري فعال دارند.
در يك كلام بايد گفت كه فرصتهاي شغلي اين رشته بسيار زياد و حتي بيشتر از مهندسي عمران است چون از يك سو تعداد فارغالتحصيلان اين رشته كمتر از مهندسين عمران است و از سوي ديگر بازار كار بسيار متنوع و در عين حال تخصصي براي اين دسته از فارغالتحصيلان وجود دارد.
يك مهندس آبياري علاوه بر كار در زمينه تخصصي خود ميتواند در زمينههاي ديگر مثل نقشهبرداري، محاسبه آبهاي روان وسايل ناشي از بارندگي ، طراحي و احداث سيلبندها ، حفاظت آب و خاك در مقابل فرسايش ، طراحي سيستم فاضلاب شهري و استفاده از زمينههاي شور و قليايي و آبهاي شور در كشاورزي فعاليت كند.
زراعت:
دانش آموزان عزيزي كه در شهرها ساكن هستيد و محصولات صنعتي و كنسرو شده كشاورزي را مصرف مي كنيد بيشتر كشاورزي و نباتات يك رشته استراتژيك و اساس براي استقلال و آبروي يك كشور پهناور مانند ايران است . مطالعه و بررسی در زمینه کاشت و پرورش گیاهان زراعی و انتخاب ارقام مناسب این گیاهان و برداشت صحیح محصولات آنها در رشته ای از علوم دانشگاهی قرار می گیرد که تخت عنوان رشته زراعت و اصلاح نباتات نامیده می شود.
هدف از ایجاد دوره تربیت افرادی است که بتوانند به عنوان کارشناس در زمینه های مختلف تولیدی، برنامه ریزی منطقه ای و مطالعاتی و همچنین به صورت تحقیقات کشاورزی و یا به عنوان مدیر و مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی بخش کشاورزی منشاء خدمت باشند.
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در موارد زیر نقش و توانایی خود را ایفاء نمایند.:
- به عنوان مدیر یا مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی کشاورزی
- به صورت کارشناس متخصص و برنامه ریز در زمینه های مختلف زراعت در واحدهای اجرائی نظیر وزارت کشاورزی و غیره.
- به عنوان مربی در دبیرستانهای کشاورزی و مجری امور تحقیقات در واحدهای تحقیقات کشاورزی.
- مراکز عمده جذب فارغ التحصیلان این رشته موسسات تحقیقاتی از قبیل موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر، موسسه خاک شناسی و مراکز آموزشی کشاورزی و وزارت جهاد کشاورزی، موسسات اجرایی مانند سازمان ترویج، شرکتهای تعاونی روستایی، شرکتهای کشت و صنعت، مرکز خدمات کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی، بنیاد جانبازان و بخش خصوصی است.
فارغالتحصيلان مقطع كارشناسي ماشينهاي كشاورزي ميتوانند در مقطع كارشناسي ارشد در گرايشهاي مكانيك ماشينهاي كشاورزي، ترويج ماشينهاي كشاورزي و مكانيزاسيون كشاورزي به تحصيل ادامه دهند. در مقطع كارشناسي ارشد امكان ادامه تحصيل در داخل كشور در هر سه گرايش ياد شده وجود دارد، اما در مقطع دكتري دانشجويان ميتوانند گرايش مكانيك ماشينهاي كشاورزي را داخل كشور دنبال كنند.
رشتههاي مشابه و نزديك به اين رشته:
مهندسي اقتصاد كشاورزي داراي دروس اختصاصي مشترك با رشته اقتصاد گرايش اقتصاد است.
مهندسي آبياري داراي اشتراكات با مهندسي عمران – آب ميباشد.
مهندسي ماشينهاي كشاورزي كاربرد مهندسي مكانيك در كشاورزي است و داراي واحدهاي مشابه اين رشته ميباشد.
آينده شغلي و بازار كار:
اقتصاد کشاورزي:
هرساله از طريق رسانههاي گروهي مطلع ميشويم كه در بعضي از نقاط كشور، در ديماه يا فروردين ماه سيل ميآيد و در تيرماه و مردادماه در همان منطقه خشكسالي ميشود. حوادثي كه آثار و تبعات آن از يك سو به صورت فقر، مهاجرت بيرويه روستائيان به شهرها، ناامني، فساد و ناهنجاريهاي اجتماعي جلوهگر ميشود و از سوي ديگر باعث وابستگي كشور ما به قدرتهاي بزرگ دنيا ميگردد. قدرتهايي كه امروزه محصولات مهم كشاورزي از قبيل گندم و برنج را نه به عنوان كالاي مصرفي بلكه به عنوان ابزارهاي سياسي ميدانند.
حال در مقابل اين مشكل چه بايد كرد؟ بايد گفت كه اين بر عهده برنامهريزان اقتصاد كشاورزي است كه الگوهاي متداول اقتصادي را با شرايط عيني كشور و با استفاده از تجربيات ديگران و پيششرطهاي اجتماعي، سياسي و فرهنگي تعيين و طراحي كرده و ساز و كاري متناسب با شرايط موجود كشور ارائه دهند تا بتوان از بروز حوادث فوق و پيامدهاي منفي آن تا حدودي جلوگيري كرد.
ماشين هاي کشاورزي:
آيا حضور مهندسين ماشين هاي كشاورزي در كارخانجات ساخت ماشينهاي كشاورزي امري ضروري است؟
شايد به نظر شما پاسخ اين سوال واضح و روشن است و اصلا نيازي به طرح چنين سوالي نيست. اما حقيقت اين است كه عدهاي معتقدند يك مهندس مكانيك نيز ميتواند مسئولیت مهندس ماشينهاي كشاورزي را بر عهده گرفته و ماشينهاي كشاورزي را طراحي كند. در حالي كه اگر يك مهندس طراح از خواص مكانيكي محصولات كشاورزي اطلاع نداشته باشد، نتيجه كار كيفيت خوبي نخواهد داشت. براي مثال اگر قرار است در يك كارخانه تراكتورسازي، تراكتوري براي درو كردن خوشههاي گندم طراحي شود، بايد تيغه كمباين براي بريدن اين محصول حساب شده باشد و زاويه برش مشخص گردد و البته اين كار در حيطه تخصص مهندس ماشينهاي كشاورزي است. خوشبختانه در حال حاضر مديران كارخانجات ساخت ماشينهاي كشاورزي نيز به همين نتيجه رسيدهاند و فارغالتحصيلان اين رشته بطور نسبي از فرصتهاي شغلي خوبي برخوردارند.
آبياري:
آيا ميدانيد كه در كشور ما هر ساله بيش از 75 درصد از آب استحصالي به هدر ميرود؟ و در حالي كه ميزان كشت آبي كشور و همچنين نياز واقعي آبي زمينهاي زراعي و باغات، نبايد از 20 ميليارد متر مكعب آب افزونتر باشد، هرساله 82 ميليارد متر مكعب آب در بخش كشاورزي مصرف ميشود؟ تصور ميكنيد كه به چه دليل هر ساله بخش اعظم اين منبع بزرگ حياتي در كشور ما تلف ميشود؟
كارشناسان و متخصصان آبياري معتقدند كه مشكل اصلي، آبياري سنتي است . زيرا در آبياري سنتي به علت روان بودن آب و قرار گرفتن در معرض خورشيد و مجاورت با بادهاي موسمي و غيرموسمي ، تبخير آب بسيار زياد است. از سوي ديگر در آبياري سنتي با استفاده از رودخانهها و ريزشهاي جوي ، صرف نظر از فرو رفتن آب در زير زمين كه منجر به اتلاف بخش بزرگي از آب ميشود، موجبات رويش علف هرز و پراكندگي بذر در باغ يا مزرعه را فراهم ميسازد و بالاخره در اين روش بسياري از كشاورزان بيش از حد نياز، گياهان را آبياري ميكنند و حتي به ميزان 3 برابر نياز واقعي گياه به مزرعه آب هدايت ميشود و چون آب يكي از عمده اقلام هزينه ميباشد، قيمت تمام شده توليدات كشاورزي نيز با مصرف آب اضافي، به ميزان چشمگيري افزايش مييابد.
داوطلبان بايد در علوم پايه رياضي و تجربي قوي، در رابطه با آب، خاك و مصرف بهينه آب علاقهمند و براي اشتغال در كارهاي صحرايي داراي توان جسمي كافي و روحيه لازم باشند. فارغالتحصيلان ميتوانند تا سطح كارشناسي ارشد و بالاتر ادامه تحصيل دهند و يا در وزارت كشاورزي و امور آب سازمانهاي آب منطقهاي وزارت نيرو ، واحد آب وزارت جهاد کشاورزي و مهندسان مشاور رشته آب كشور به كار اشتغال ورزند.
ماشين هاي كشاورزي:
دانشجوي رشته ماشينهاي كشاورزي در مقطع كارشناسي درباره كاربرد ماشينها در مزرعه و مديريت و اجراي طرحهاي مكانيزاسيون آموزش ميبيند. كه از جمله اين ماشينها ميتوان به ماشينهاي تسطيح اراضي ، ماشينهاي خاكورزي، ماشينهاي كاشت، ماشينهاي داشت، ماشينهاي برداشت و ماشينهاي پس برداشت اشاره كرد .
هدف تربيت كارشناساني است كه بتوانند در زمينههاي مربوط به كاربرد، نگهداري، تعمير و ترويج ماشينهاي كشاورزي ، برنامهريزي منطقهاي ، مكانيزاسيون كشاورزي، مجري و ارزياب پروژههاي عملياتي و برنامههاي آموزش و تحقيقات عمل كنند. نيز با زمينههاي طراحي ادوات آشنا باشند. مهندسي ماشينهاي كشاورزي، كاربرد مهندسي مكانيك در كشاورزي است و هدف آن تربيت كارشناساني است كه بتوانند در زمينههاي كاربرد، نگهداري ، تعمير و ترويج ماشينهاي كشاورزي، برنامهريزي منطقهاي، مكانيزاسيون كشاورزي و مجري و ارزياب پروژههاي عملياتي فعاليت نمايند. ماشينهاي تسطيح اراضي براي هموار كردن پستي و بلنديهاي زمين به كار ميرود تا زمين شيب مورد نياز را براي كشت مورد نظر به دست بياورد. در اين زمينه مهندسي ماشينهاي كشاورزي به نقشهبرداري و محاسبه مقداري خاكي كه بايد برداشه شده و يا در جاهاي گود ريخته شود، ميپردازد. كار ماشينهاي خاكورزي نيز آماده كردن زمين براي كشت و كار ميباشد. در اين زمينه يك مهندس ماشينهاي كشاورزي مقدار شخمي كه زمين بايد بخورد و همچنين جهت شخم را با توجه به نوع كشت و نوع آبياري زمين مورد نظر تعيين ميكند.
در مورد ماشينهاي كاشت نيز ميتوان به بذر كارها اشاره كرد كه براي زيرخاك كردن انواع بذر به كار ميرود و ماشينهاي داشت نيز شامل ماشينهاي پخش كود ، سمپاشها، ماشينهاي آبياري و هر ماشين ديگري ميشود كه در مزرعه از مرحله سبز شدن گياه تا برداشت مورد استفاده قرار ميگيرد. ماشينهاي برداشت نيز شامل دروگرها و كمباينها ميشود كه با توجه به نوع كشت مورد استفاده قرار ميگيرد.
در كل محاسبه ماشينهاي مورد نياز براي يك مزرعه، نگهداري و رسيدگي به تعميرات و برنامهريزي براي زمان و نحوه كار ماشينهاي موردنظر بوسيله فارغالتحصيل اين رشته انجام ميگيرد. البته در مقطع كارشناسي ارشد و دكترا دانشجويان اين رشته به طراحي ماشينهاي كشاورزي ميپردازند. دروس اين رشته تشكيل شده است از : 20 واحد دروس عمومي، 27 واحد دروس علوم پايه ، 54 واحد دروس اصلي كشاورزي ، 53 واحد دروس تخصصي شامل دروس پايه، دروس مهندسي ، مكانيزمهاي مربوط به ادوات و ماشينهاي كشاورزي ، كاربرد،نگهداري و تعمير و زمينههاي طراحي آنها. طول دوره 4 سال است . دروس دوره به صورتهاي نظري ، عملي و كارهاي صحرايي است. فارغالتحصيلان داراي عنوان مهندسي كشاورزي در رشته ماشينهاي كشاورزي خواهند شد و در صورت دارابودن شرايط ميتوانند در سطح كارشناسي ارشد (در داخل كشور) و دكترا ادامه تحصيل دهند. از مراكز عمده جذب فارغالتحصيلان اين رشته: سازمانهاي آموزشي ، تحقيقاتي ،برنامهريزي و اجرايي مانند وزارت جهاد کشاورزي ، شركتهاي كشت و صنعت ،واحدهاي توليدي بخش خصوصي و … است . آمادگي جسمي و روحي براي كارهاي عملي و برخورداري از دقت كافي براي محاسبات فني از ويژگيهاي مطلوب داوطلبان اين دوره است و بايد در دروس رياضي، فيزيك و آمار قوي باشند.
البته همانطور كه پيش از اين گفته شد عمده درسهاي اين رشته، آبياري است و دانشجويان آبياري دروسي در زمينه شناخت منابع آب زيرزميني و سطحي و نحوه بهرهبرداري بهينه از اين منابع و آبياري و زهكشي (شيوههاي آبياري زمينهاي مختلف و نحوه دفع آبهاي مازاد و هدايت آن به سوي رودخانه) مطالعه ميكنند.
وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر:
فارغالتحصيلان مقطع كارشناسي مهندسي اقتصاد كشاورزي ميتوانند در مقاطع كارشناسي ارشد و دكترا ادامه تحصيل دهند. گرايشهاي دوره كارشناسي ارشد در رشته آبياري شامل : كارشناسي ارشد آبياري و زهكشي و كارشناسي ارشد تاسيسات آبياري است. گرايشهايي مانند هيدرولوژي و هيدروليك نيز قبلا وجود داشته كه فعلا در اين دو رشته دانشجو پذيرفته نميشود. گرايشهاي دوره دكتراي آبياري نيز همان آبياري زهكشي و تاسيسات آبياري است.