بازار کار رشته فیزیک
قبل از اینکه به معرفی شرایط بازار کار رشته فیزیک در کشور ایران بپردازیم لازم است یک نکته بسیار مهم را درباره این رشته و بازار کار آن معرفی کنیم. دقت داشته باشید که بازار کار یک رشته ممکن است در کشورهای مختلف با توجه به شرایط موجود در آن کشور متفاوت باشد. متاسفانه مانند سایر رشته در عرصه های مختلف برنامه ریزی و استراتژی درستی برای بهره مندی از پتانسیل بالقوه نیروی متخصص انجام نمی شود و درصد قابل توجهی از این نیروهای انسانی در بازارکار غیر مرتبط مشغول به کار می شوند. اما با این حال رشته فیزیک یک رشته بسیار مهم و حیاتی برای کشور ما است.
کاملا مشخص است که اگر دانش آموختگان از نظر مهارت های تخصصی و تقویت رزومه پیشرفت خوبی داشته باشند بازار کار مناسب با رده های شغلی عالی را می توانند تصاحب کنند. رده ها و ردیف های شغلی در نظر گرفته شده برای فارغ التحصیلان رشته فیزیک در زیر ارائه شده است:
آموزش و پرورش برای تدریس کلیه دروس فیزیک صنایع مختلف برای حل مشکلات فنی مربوط به فناوری های نوین دانشگاه ها و موسسات آموزشی مراکز پژوهشی و تحقیقاتی آزمایشگاه های صنایع خصوصی، یمارستان ها و مراکز پزشکی مراکز نظامی سازمان انرژی نیروگاه های هسته ای سازمان برنامه و بودجه مراکز تولید قطعات غیر هادی و سلول های خورشیدی مخابرات
به طور کلی یک فیزیکدان می تواند در زمینه تحقیقات نظری و تحقیقات کاربردی ، به فعالیت بپردازد. کارشناسان فیزیک همچنین می تولنند تحت کمک بودجه مالی به صورت پروژه ای کار کنند.
کاربردهای رشته فیزیک
در این بخش قرار است کاربردهای رشته فیزیک را مورد بررسی قرار دهیم. همان طور که می دانید فیزیک یک رشته کاربردی و بسیار پراهمیت تلقی می شود. دوره کارشناسی فیزیک در ایران یک دوره آموزش عالی است. با توجه به ماهیت علم فیزیک و فراگیری دامنه گسترش آن در تمامی ابعاد مادی و فکری انسان ها، کاربردهای این رشته به دو بخش تقسیم می شود. هدف اول این رشته تربیت افرادی قابل برای پیگیری، انتقال و گسترش مرزهای این علم از طریق آموزش و پژوهش است. ساختن زیربنای مناسب برای ایجاد فناوری نوین و انتقال آن نیز مدنظر است. از دیگر اهمیت های رشته فیزیک در ایران آموزش و تربیت کارشناسان متخصص در زمینه های آموزش فیزیک، تربیت کمک پژوهشگر، آماده نمودن دانشجویان برای وورد به دوره کارشناسی ارشد و دکتری در رابطه با تربیت کادر آموزشی و پژوهشی مورد نیاز دانشگاه ها و موسسات پژوهشی است.
درآمد رشته فیزیک
درآمد رشته فیزیک بسته به شرایط دانش آموختگان و فارغ التحصیلان این رشته می تواند متفاوت باشد. رشته فیزیک یک رشته کاربردی و مهم تلقی می شود و در صورت گرفتن رده های شغلی بالا می توان به درآمدهای بالایی دست پیدا کرد. به صورت کلی فارغ التحصیلان این رشته در اکثر جایگاه های شغلی می توانند به درآمد متوسط و بالایی برسند و از جمله افراد با درآمد خوب محسوب می شوند. اما موضوع بسیار مهم این است که براساس عدم نظام شایسته سالاری، اکثر فارغ التحصیلان رشته ها در شغل های غیر مرتبط با درآمد کمتر وارد بازار کار می شوند. به همین دلیل این موضوع به یک چالش جدی برای دانشجویان در کشور ما شده است.
اگر بخواهیم به صورت کلی و در یک جمع بندی شرایط درآمدی رشته فیزیک را در ایران بررسی کنیم باید یادآور شویم که این مهم به شدت به جایگاه و رده شغلی و رزومه فرد بستگی دارد. فارغ التحصیلان رشته فیزیک می توانند یک درآمد متوسط تا یک درآمد بالا را تجربه کنند. ردیف شغلی، سطح تحصیلات، سابقه کار و …. از جمله فاکتورهای موثر در تغییر درآمد کارشناسان رشته فیزیک است.
ادامه تحصیل در رشته فیزیک
نکته مهم بعدی که درباره رشته فیزیک باید به بررسی آن بپردازیم شرایط ادامه تحصیل در این رشته مهندسی است. درصد قابل توجهی از دانشجویان بعد از اتمام دوره تحصیلی خود برای کسب جایگاه های اجتماعی بالاتر با رده های شغلی بهتر و همچنین کسب درآمد بیشتر برای آزمون های تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد و دکتری آماده می شوند.
رشته فیزیک در جهان
رشته فیزیک در جهان یک رشته کاربردی و محبوب محسوب می شود. علم فیزیک با تمامی ابعاد زندگی بشر در تمامی جوامع و در تمامی کشورها یکپارچه شده است. کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه از علم فیزیک برای پیشبرد فناوری های نوین استفاده ویژه ای می کنند و درآمد بسیاری از این کشورها به دانش فناوری های نوین علم فیزیک بستگی دارد. این رشته از نظر جایگاه اجتماعی در جایگاه فوق العاده ای قرار می گیرند. علاوه بر این حتی استخدام دانشجویان فیزیک بعد از فارغ التحصیلی در کشورهای مختلف نیز امکان پذیر است.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته فیزیک در جهان را برای شما ارزیابی کنیم لازم است تا معرفی بهترین دانشگاه های جهان برای رشته و همچنین میزان درآمد فارغ التحصیلان در رده های شغلی مختلف بپردازیم. در حال حاضر طبق آخرین تغییرات رتبه بندی دانشگاه های جهان برای فیزیک ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند. لازم است ذکر شود که رتبه بندی QS یکی از مهم‌ترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی می‌کند.
دانشگاه ماساچوست Massachusetts Institute of Technology (MIT) دانشگاه هاروارد Harvard University دانشگاه استنفورد Stanford University دانشگاه کمبریج University of Cambridge دانشگاه آکسفورد University of Oxford دانشگاه کالیفرنیا برکلی University of California, Berkeley (UCB) موسسه تکنولوژی کالیفرنیا California Institute of Technology (Caltech) دانشگاه پرینستون Princeton University دانشگاه صنعتی زوریخ ETH Zurich دانشگاه توکیو The University of Tokyo
همچنین اگر بخواهیم دانشگاه های قاره آسیا را برای رشته رده بندی کنیم در حال حاضر دانشگاه توکیو در رتبه ۱۰ به عنوان برترین دانشگاه در شاخه فیزیک در کشورهای آسیایی شناخته می شود. از طرف دیگر دانشگاه ملی سنگاپور با قررار گرفتن در رتبه ۱۸ بین کشورهای آسیایی برتر است. بین دانشگاه های ایران، دانشگاه تهران در رده بندی بین ۴۵۱-۵۰۰ و دانشگاه صنعتی شریف در رده بندی بین ۵۰۱-۵۵۰ قرار دارد.
دقیقا مطابق با آن چیزی که در قسمت درآمد رشته فیزیک به معرفی آنها پرداختیم در سطح جهانی نیز درآمد این رشته به موارد مختلفی بستگی خواهد داشت. شرایط درآمدی فارغ التحصیلان فیزیک در کشورهای مختلف به میزان مهارت ها و تجربیات و البته جایگاه شغلی آنها متغیر است. میانگین حقوق ملی برای یک رشته فیزیک در ایالات متحده سالانه ۶۲۱۵۰ دلار یا ساعتی ۲۹.۸۸ دلار است. ۱۰ درصد افراد بیش از ۱۱۸۰۰۰ دلار در سال درآمد دارند در حالی که ۱۰ درصد افراد زیر ۳۲۰۰۰ دلار در سال درآمد دارند. مشاغل پردرآمد فیزیک شامل استاد فیزیک، مهندس هوافضا، ستاره شناس، مهندس نرم افزار، دانشمند پژوهشگر، ژئوفیزیکدان و دانشمند داده است.