بازار کار رشته ریاضیات و کاربردها
یکی از دغدغه های اصلی دانشجویان در زمان انتخاب رشته بعد از کنکور سراسری در مقطع کارشناسی پیوسته بازار کار موجود برای رشته‌های مختلف است. رشته ریاضیات و کاربردها یک رشته بسیار خاص می‌باشد، به همین دلیل تعداد دانشجویان زیادی در مقایسه با بسیاری از رشته‌های فنی مهندسی از این رشته فارغ‌التحصیل نمی‌شوند. بازار کار ریاضیات و کاربردها در کشور ما نیز به هیچ وجه اشباع نیست و دانشجویان حتی می‌توانند در ادامه در مشاغل مرتبط با خود این رشته نیز وارد بازار کار شوند. فرصت‌های شغلی بسیار زیادی نیز برای این رشته تعریف شده است. از مهم‌ترین فرصت های شغلی رشته ریاضیات و کاربردها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
تدریس ریاضی که اتفاقاً در شرایط کنونی درآمد قابل توجهی داشته و می‌تواند یک شغل دائمی نیز باشد. فارغ‌التحصیلان ریاضیات و کاربردها با توجه به آموزش های دانشگاهی خود می‌توانند دروس ریاضی مقاطع مختلف از ابتدایی تا دانشگاه را تدریس کرده و در این زمینه فعالیت داشته باشند. هم امکان تدریس خصوصی و هم امکان تدریس در مؤسسات آموزشی مختلف برای این عزیزان وجود دارد. امکان ورود به مؤسسات آموزش دولتی در رأس آن آموزش و پرورش نیز برای فارغ‌التحصیلان این رشته وجود دارد. با توجه به تنوع بالای گرایش ها در مقاطع بالاتر، دانشجویان می‌توانند وارد صنایع گوناگونی برای کار شوند. بانک ها یکی از جذاب‌ترین مقاصد استخدام دولتی برای فارغ‌التحصیلان رشته ریاضیات و کاربردها است. ورود به عرصه تحقیقات و پژوهش نیز یکی دیگر از مقاصد شغلی دوست داشتنی برای دانشجویان این رشته است. همچنین معمولاً نیاز به یک ریاضیدان برای انجام محاسبات پیچیده در صنایع مختلف این روزها بیشتر از گذشته احساس می‌شود. به همین دلیل معمولاً در صنایع بزرگ کشور شاهد حضور فارغ‌التحصیلان ریاضیات و کاربردها نیز هستیم.
گرایش های ریاضیات و کاربردها
رشته ریاضیات و کاربردها در مقطع کارشناسی گرایش مجزایی ندارد. اما برنامه درسی این رشته به گونه ای است که دانشجویان می توانند متناسب با علاقه خود دروسی مطابق با گرایش های اصلی این رشته انتخاب کنند.
مطابق با چارت جدید آموزشی ارائه شده در دی ۱۴۰۰ در مقطع کارشناسی هیچ گرایشی تعریف نشده است. البته شایان ذکر است که این رشته هنوز در ایران یک رشته نوپا محسوب شده و ممکن است در سال‌های پیش رو شاهد معرفی گرایش های جدیدی نیز برای آن باشیم.
کاربردهای رشته ریاضیات و کاربردها
هیچ علم و صنعتی را در جهان نمی‌توان پیدا کرد که به رشته ریاضی مرتبط نباشد و از آن تأثیر نگیرد. حتی علوم طبیعی نیز به نوعی به ریاضی مرتبط شده و برای پیشبرد اهداف در آنها نیاز به استفاده از علم ریاضی است. از این رو کاربردهای بسیار زیادی را می‌توان برای رشته ریاضیات و کاربردها تعریف کرد. حتی امکان تنظیم یک مقاله جامع و کامل در این زمینه نیز وجود دارد. جالب است که بسیاری از علاقمندان به رشته‌های جذابی مانند نجوم و فیزیک نیز بایستی حتماً دروس ریاضی مربوط را پشت سر گذاشته و عملاً ریاضیات و کاربردها را می‌توان یک رشته پایه‌ای برای تمام این کسب و کارها در نظر گرفت. با این حال برخی از کاربردهای بسیار جذاب این رشته را هم در زندگی شخصی و هم در صنایع بزرگ در ادامه با هم مرور می‌کنیم.
مدل سازی یکی از کاربردهای بسیار جذابی است که می‌توان از این رشته انتظار داشت. مدل سازی جنبه گسترده‌ای در جهان دارد. از پروسه تولید یک کارخانه گرفته تا مدل سازی مسیر حرکت سفینه های فضایی در فضا همگی با علم ریاضیات امکان‌پذیر است. مدیریت پول و سرمایه‌ها را نیز می‌توان از جمله کاربردهای این رشته در نظر گرفت. فارغ‌التحصیلان رشته ریاضیات و کاربردها بهترین افراد برای ارائه روش‌های مدرن برای مدیریتی سرمایه در جهان هستند. درک هر چه بهتر پدیده‌های مدرن در جامعه امروز نیز از دیگر کاربردهای این رشته است. انجام محاسبات پیچیده برای بخش‌های مختلف در صنایع گوناگون از فولاد گرفته تا کارخانجات تولیدی غذایی نیز به‌گونه‌ای از کاربردهای رشته ریاضیات و کاربردها محسوب می‌شود. از ریاضیات برای ساخت محصولات پزشکی و کمک به ارتقاء دانش پزشکی در جهان نیز استفاده می‌شود.
درآمد ریاضیات و کاربردها
یکی دیگر از دغدغه های اصلی علاقمندان به رشته ریاضیات و کاربردها میزان درآمد حاصل از مشاغل مرتبط با این رشته است. درباره درآمد رشته ریاضیات و کاربردها شرایط مختلفی باید در نظر گرفته شود.
درصد قابل توجهی از مشاغل مرتبط با ریاضیات و کاربردها مشاغل دولتی هستند. میزان حقوق و سنوات کارمندان دولتی در سازمان‌های مختلف بر اساس میزان تجربه، میزان تحصیلات و مواردی از این دست تعیین می‌شود که تقریباً مشخص است. البته نوع تخصص ممکن است تفاوت قابل توجهی در درآمد این رشته در سازمان های دولتی رقم بزند.
داشتن یک شرکت خصوصی و فعالیت به صورت پاره وقت در مشاغل مختلف مربوط به رشته ریاضیات و کاربردها میز درآمد قابل توجهی دارد. شغل‌هایی مانند برنامه‌نویسی هم برای شرکت های خصوص و هم به صورت خویش فرما از نیازهایی اصلی جامعه امروز محسوب می‌شود.
میزان حقوق افرادی که به سمت تدریس ریاضی برای مقاطع مختلف می‌روند نیز بر اساس ساعات کاری و همچنین میزان تخصص و تبحر آنها تعیین می‌شود. در این رده هم افراد با حقوق معمولی و هم افراد با حقوق بسیار بالا در جامعه مشغول به فعالیت هستند.
این موارد نشان می‌دهد که میزان حقوق فارغ‌التحصیلان رشته ریاضیات و کاربردها در درجه اول به مهارت و سابقه افراد برمی‌گردد. افرادی که ذهنی یادگیرنده و تلاش مداوم داشته باشند در بازار کار نیز شرایط مناسبی برای خود رقم خواهند زد.
ادامه تحصیل در رشته رشته ریاضیات و کاربردها
شرایط ادامه تحصیل در رشته ریاضیات و کاربردها را از دو جنبه قابل بررسی است. در وهله اول باید به امکانات موجود در دانشگاه های کشور اشاره کرد که از این نظر هیچ چالشی پیش روی دانشجویان قرار نداشته و دانشگاه های بسیار زیادی در داخل امکان تحصیل در این رشته را برای دانشجویان فراهم کرده‌اند. ادامه تحصیل در رشته ریاضیات و کاربردها در دانشگاه های مختلف و در گرایش های متفاوتی امکان‌پذیر است.
ریاضیات و کاربردها در جهان
رشته ریاضیات و کاربردها در جهان از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است. همان طور که اشاره کردیم، تحصیل در این رشته و رسیدن به موفقیت در آن نیازمند هوش و پشتکار بالایی است و داشتن چنین روحیه‌ای معمولاً خیلی زود از سوی مجامع علمی تحسین می‌شود. جوایز ارزشمندی برای افراد موفق در رشته ریاضیات و کاربردها در نظر گرفته شده و هر ساله شاهد روی کار آمدن مشاهیر زیادی در این رشته در سطح جهانی هستیم. پرفسور مریم میرزاخانی نمونه ای از دانشمندان ایرانی رشته ریاضیات بود که در سطح جهان نیز درخشید.
نکته جالب این است که اکثر دانشگاه های بزرگ و معتبر جهان نیز امکان تحصیل در رشته ریاضیات و کاربردها را برای دانشجویان فراهم کرده‌اند. طبق آخرین به روز رسانی استاندارد QS در رتبه بندی بهترین دانشگاه های جان در رشته ریاضیات و کاربردها 10 دانشگاه برتر به ترتیب به موارد زیر رسیده است:
دانشگاه ماساچوست آمریکا دانشگاه استنفورد آمریکا دانشگاه کمبریج لندن دانشگاه هاروارد آمریکا دانشگاه برکلی آمریکا دانشگاه آکسفورد انگلیس دانشگاه پرینستون آمریکا دانشگاه نیویورک سیتی آمریکا دانشگاه ETH سوئیس دانشگاه کالیفرنیا آمریکا
همچنین طبق همین استاندارد دانشگاه های ملی سنگاپور، تسینگ هوآ چین و پکینگ چین نیز سه دانشگاه برتر در رشته ریاضیات و کاربردها در قاره آسیا هستند. دانشگاه صنعتی شریف نیز با قرارگیری در رتبه ۴۵۰ تا ۵۰۰ به عنوان بهترین دانشگاه داخلی در رشته ریاضیات و کاربردها محسوب می‌شود.
فارغ‌التحصیلان در رشته ریاضیات و کاربردها در دانشگاه های بزرگ جهان با درآمدهای قابل توجهی نیز در بازار کار روبرو هستند. البته لازم به توضیح است که میزان درآمد این افراد مطابق با گرایش و محل کار آنها می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال:
افرادی در گرایش آموزش ریاضی فعالیت دارند، به صورت متوسط به درآمد ۵۲۰۰۰ دلاری در هر سال با آموزش ریاضی می‌رسند. حداکثر درآمد این عزیزان در طول سال بر اساس میزان تجربه و تخصص حدود ۸۰ هزار دلار آمریکا است. افرادی که وارد بحث‌های علمی و پژوهشی شده و به عنوان ریاضیدان فعالیت می‌نمایند، به صورت متوسط به درآمد ۷۱۰۰۰ دلاری رسیده و حداکثر درآمد این عزیزان به حدود ۱۱۵ هزار دلار در سال می‌رسد.
دقت کنید که فارغ‌التحصیلان رشته ریاضیات و کاربردها می‌توانند در شغل‌های متفاوت‌تری نسبت به موارد بالا نیز استخدام شوند.