بازار کار رشته باستان شناسی
در این بخش قرار است نگاه کلی به بازار کار رشته باستان شناسی داشته باشیم. توجه داشته باشید که بازار کار بر اساس شرایط موجود در بازار و رده های خالی در سازمان ها و همچنین مدیریت دولتی تعیین می شود. به صورت کلی میتوان بازار کار مناسبی را برای رشته باستان شناسی در نظر گرفت. ممکن است برخی از فارغ التحصیلان در بازار کار غیر مرتبط با درآمد کمتر مشغول به کار شوند که این به دلیل سوء مدیریت در بهره‌مندی از پتانسیل های بالقوه فارغ التحصیلان این رشته است، اما به صورت کلی در صورت کسب توانایی و مهارت های عملی می توان به درآمد مناسب دست پیدا کرد. در زیر برخی از جایگاه شغلی که برای رشته باستان شناسی وجود دارد را ارائه کرده ایم:
سازمان میراث فرهنگی وزارت آموزش و پرورش سازمان ایرانگردی و جهانگردی سازمان اوقاف سازمان نقشه برداری های شهری
این رشته تقریبا مشابه رشته های تاریخ و جغرافیا، مرمت و احیای بناهای تاریخی، مدیریت جهانگردی و موزه داری است. دانشجویان بهتر است بدانند که با مدرک کارشناسی باستان شناسی نسبت به سایر رشته ها مانند حقوق، روانشناسی، حسابداری و .. دارای موقعیت شغلی محدود تری هستند.
کاربردهای رشته باستان شناسی
به طور کلی از دو حیث می توان کاربردهای رشته باستان شناسی را مورد توجه قرار داد. در وهله ی اول آموزش عالی در هر رشته تخصصی به دنبال تربیت نیروهای متخصص مختلف در سطوح کارشناسی تا دکتری است و انتظار می‌رود این افراد در کنار هم پاسخگوی نیازهای تحقیقاتی و اجرایی کشور باشند. با داشتن مدرک کارشناسی ارشد و دکترا میتوان در زمینه آموزش نیروهای حرفه ای به عنوان استاد یا مربی در دانشگاه کشور مشغول به کار شد. در واقع پرورش اساتید برای دانشجویان در سال‌های آینده از کاربردهای بسیار مهم رشته محسوب می‌شود همچنین مراکز تحقیقاتی سراسر کشور به متخصصین این رشته جهت انجام پژوهش نیاز دارند.
در وهله دوم کاربرد رشته باستان‌شناسی مربوط به خدمات اجرایی در سازمانها و مراکز مرتبط جهت انجام پروژه های سازمانی است. فارغ التحصیلان رشته باستان شناسی می توانند از دانش و مهارت خود برای رفع نیاز سازمان مرتبط استفاده کنند.
درآمد رشته باستان شناسی
درآمد رشته باستان شناسی به جایگاه شغلی و سازمان محل خدمت بستگی دارد. فارغ التحصیلان می توانندامیدوار باشند که با کسب دانش و توانایی می توانند آینده درخشانی را برای خود رقم بزنند. دانشجویان پس از فارغ التحصیلی می توانند در ادارات دولتی و خصوصی و پژوهشکده های مختلف مشغول به کار شده و به درآمدهای متفاوتی دست پیدا می کنند. پروژه های دولتی و یا استخدام در سازمان های نیمه دولتی و خصوصی حقوق و درآمد متفاوتی دارد.
چالش موجود در زمینه درآمد برای رشته باستان شناسی مانند سایر رشته ها است به این صورت که شایسته سالاری برای استخدام مورد توجه قرار نگرفته و ممکن است برخی از فارغ‌التحصیلان در رده‌های شغلی غیر مرتبط با درآمد پایین استخدام شوند. به صورت کلی ردیف، سازمان محل خدمت، میزان مهارت ها و مدرک تحصیلی و سابقه کار از جمله فاکتورهای تاثیرگذار در درآمد رشته باستان شناسی است. کارشناسان رشته باستان شناسی می توانند در بخش دولتی و خصوصی مشغول به کار شوند. کارشناسانی که در بخش دولتی کار می کنند، حقوق مبتنی بر قانون کشوری دریافت می کنند و کارشناسان در بخش خصوصی با توجه به سمت، سطح تحصیلات، محل خدمت و … حقوق دریافت می کنند.
ادامه تحصیل در رشته باستان شناسی
بسیاری از فارغ التحصیلان رشته باستان شناسی برای کسب جایگاه شغلی بالاتر و رسیدن به درآمد بیشتر به دنبال ادامه تحصیل در مقاطع ارشد و دکترا هستند. در مقاطع بالاتر جایگاه اجتماعی و درآمد بیشتر برای دانشجویان به دنبال دارد
رشته باستان شناسی در جهان
یکی از ویژگی های رشته باستان شناسی ظرفیت بالای آن در ایجاد فعالیت های مشترک ملی و بین المللی در عرصه علمی و دانشگاهی است. باستان شناسی می تواند یک شغل عالی باشد، اما هزینه چندان خوبی ندارد و سختی های مشخصی در زندگی وجود دارد. بسیاری از جنبه‌های این کار جذاب هستند، زیرا اکتشافات هیجان‌انگیزی میتوان انجام داد.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته باستان شناسی در جهان را برای شما ارزیابی کنیم لازم است تا به معرفی بهترین دانشگاه های جهان برای رشته و همچنین میزان درآمد فارغ التحصیلان در کشورهای مختلف بپردازیم. جهت رتبه بندی دانشگاه از رتبه بندی QS استفاده می کنیم. رتبه بندی QS یکی از مهم‌ترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی است که براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر براساس آخرین تغییرات رتبه بندی دانشگاه های جهان برای رشته باستان شناسی ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند:
دانشگاه کمبریج، بریتانیا دانشگاه آکسفورد، بریتانیا UCL لندن، انگلستان دانشگاه هاروارد کمبریج، ایالات متحده آمریکا دانشگاه کالیفرنیا، برکلی (UCB)، ایالات متحده آمریکا دانشگاه استنفورد، ایالات متحده دانشگاه لیدن، هلند دانشگاه دورهام، بریتانیا دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس (UCLA)، ایالات متحده دانشگاه ساپینزا رم، ایتالیا
در میان دانشگاه های آسیایی، دانشگاه پکن چین در رتبه ۱۲ بین سایر دانشگاه های آسیایی است. در این رتبه بندی دانشگاه های ایرانی جایگاهی ندارند.
باستان شناسان در سال ۲۰۲۱ به طور متوسط ۶۱۹۱۰ دلار حقوق دریافت کردند. متوسط حقوق باستان شناسی در کانادا ۷۸۱۶۶ دلار در سال یا ۴۰.۰۸ دلار در ساعت است. درآمدهای افراد مبتدی از ۷۰۷۶۹ دلار در سال شروع می شود، در حالی که اکثر افراد با تجربه تا ۹۶۰۰۰ دلار در سال درآمد دارند. به صورت کلی اگر به دنبال شغلی با حقوق مناسب هستید، این شغل برای شما نیست! باستان شناسی احتمالاً یکی از کم درآمدترین مشاغل است. وقتی اولین پست های مدیریتی خود را به دست می آورید، کار بسیار بیشتری برای افزایش دستمزد وجود دارد. باستان شناسان در کشورهای جهان می تواند در سازمان های نامبرده زیر مشغول به کار شوند:
سازمان های ملی مانند میراث انگلیسی، اعتماد ملی، اسکاتلند تاریخی و خدمات تاریخی محیط زیست مجلس ولز موزه ها، توسعه دهندگان و مشاوره های حرفه ای و تجاری موسسات آموزشی یا تحقیقاتی واحدهای میدان باستان شناسی