طرح دندانپزشکی
فارغ التحصیلان رشته دندانپزشکی پس از پایان دوره ۶ ساله خود موظف هستند تا دوسال در مناطق محروم خدمت کنند. در واقع این رشته جز رشته‌هایی که طرح دو ساله نیروی انسانی وزارت بهداشت را شامل می شود. در این دو سال دانش آموختگان اجازه تاسیس مطب نخواهند داشت. طرح دوره دندانپزشکی اجباری است و امکان خرید نخواهد داشت. در این دوره دندانپزشکان می توانند برای بازار کار آینده، خود را آماده سازند. طرح دو ساله رشته دندانپزشکی برای آقایان مشمول به خدمت، نقش دوره سربازی را دارد. با داشتن برخی شرایط ممکن است فارغ التحصیلان از گذراندن طرح دو ساله این رشته معاف گردند.
بازار کار رشته دندانپزشکی
دندانپزشکی یکی از سه رشته شاخص تحصیلی در گروه علوم تجربی است و افراد زیادی به ادامه تحصیل در این رشته تمایل دارند. در باور عموم این رشته و رسته کاری آن جز مشاغل بسیار پردرآمد می باشد. البته شاید این مورد چندان نیز بیراه نباشد. مراکز درمانی دولتی و خصوصی یکی از مهمترین محیط های کاری برای دندانپزشکان خواهد بود. در این مراکز افراد از درآمد مطمئن و نسبتا بالایی برخوردار خواهند بود. اما برخی افراد بنابر علایق خود و یا نیاز جامعه اقدام به تاسیس مطب می کنند. تاسیس مطب و تامین وسایل درمانی برای دندانپزشک هزینه بالایی دارد اما اگر دندانپزشک از تخصص و مهارت بالایی برخوردار باشد، این نوع اشتغال برای او درآمد بهتری در پی دارد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که فارغ‌التحصیلان رشته دندانپزشکی نیز ممکن است شغل مورد نظر خود را نیابند. در سالهای اخیر با افزایش پذیرش دانشگاه ها از امنیت شغلی این رشته نیز تا حدودی کاسته شده است.
گرایش های دندانپزشکی
رشته دندانپزشکی در دوره ۶ ساله نخست فاقد گرایش است و همه فارغ التحصیلان این رشته باید مسیر مشابهی را طی کنند. البته گرایش های این رشته در مقاطع بالاتر و گرفتن تخصص قابل بررسی می باشد.
کاربردهای دندانپزشکی
با اینکه نام رشته دندانپزشکی به طبابت در حوزه دندان اشاره دارد اما در واقع دندانپزشک در زمینه بیماری های دهان نیز مهارت دارد. کاربرد رشته دندانپزشکی صرفا معطوف به ترمیم دندان نمی باشد. درمان مواردی مانند التهاب لثه و برفک دهان نیز از وظایف دندانپزشک است. دندانپزشکان در محیط خصوصی مانند کلینیک و اماکن دولتی مانند بیمارستان و همچنین محیط شخصی مانند مطب می توانند از مهارت های خود استفاده کنند.
درآمد رشته دندانپزشکی
درآمد دندانپزشکان در هر جامعه ای قابل قبول است و نسبت به بسیاری از افراد رفاه بیشتری شامل حال آنان می شود. در مراکز درمانی دولتی و خصوصی دندانپزشکان از حقوقی ثابت به علاوه قسمتی از هزینه درمان هر بیمار سهم دارند. اما اگر دندانپزشکی قصد تاسیس مطب داشته باشد، درآمدش نیز در گرو مهارت و تلاشش خواهد بود. دندان پزشکان متناسب با شهر، منطقه و سابقه ای که دارند مراجعه کننده خواهند داشت. همچنین اگر تخصص و مهارت کافی داشته باشند به تدریج با افزایش مراجعه کنندگان به درآمد بیشتری دست می یابند. یک دندانپزشک ماهر در شهری مانند تهران در مطب شخصی خود می تواند سالانه درآمد چند میلیاردی داشته باشد.
ادامه تحصیل در رشته دندانپزشکی
فارغ التحصیلان رشته دندان پزشکی بعد از گذراندن دوره ۶ ساله خود می توانند برای اخذ تخصص اقدام کنند. دوره های تخصص دندانپزشکی با آزمون ورودی و با طول مدت حداقل سه سال ارائه می‌شود. متخصصین دندان پزشکی درصورت تمایل می توانند دریک آزمون جامع شرکت کرده و درصورت قبولی بورد تخصصی دریافت کنند. افرادی که بورد تخصصی دندانپزشکی را دریافت می کنند، می توانند در هیئت علمی دانشگاه مشغول به کار و تدریس شوند. یکی دیگر از دوره های آموزشی که دندانپزشکان پس از دوره ۶ ساله می گذرانند، دوره فلوشیپ است. فلوشیپ یک دوره آموزش محدود در یک زمینه خاص را شامل می شود. در ایران فلوشیپ های معتبر زیرنظر وزارت بهداشت و با آزمون پذیرش می گیرند. لازم است بدانید که فلوشیپ به هیچ عنوان یکسان با تخصص نخواهد بود اما مهارت دندانپزشک را افزایش می دهد. علاوه بر فلوشیپ دوره‌های آموزشی دیگری نیز به صورت خصوصی برای ارتقا دانش و مهارت دندانپزشکان تازه فارغ التحصیل برگزار می شود. حال به صورت کوتاه با تخصص های رشته دندانپزشکی آشنا شوید:
- متخصص دندانپزشکی ترمیمی
- متخصص ارتودنسی
- متخصص پروتزهای دندانی
- متخصص درمان ریشه
- متخصص بیماری های لثه
- متخصص تشخیص بیماری های دهان و دندان
- متخصص جراحی فک، دهان و دندان
- متخصص دندانپزشکی اطفال
- متخصص آسیب شناسی دهان، فک و صورت
- متخصص رادیولوژی فک و صورت
رشته دندانپزشکی در جهان
دندانپزشکی در جهان رشته شناخته شده و پرکاربردی است. همینک در اکثر کشورهای جهان به این رشته و متخصصین آن که نقش مهمی در سلامت جامعه دارند، توجه ویژه ای می شود. دانشگاه های اروپایی جهت پذیرش دانشجو در رشته دندان پزشکی شرایط خاصی دارند. از مهمترین شرایط لازم دوره یک ساله پیش پزشکی، داشتن مدرک مهارت آیلتس یا تافل می باشد. همچنین گواهی تمکن مالی جهت پرداخت هزینه های تحصیلی و… باید ارائه شود. در دانشگاه های دندان پزشکی جهان از آزمون های ورودی معتبر مانند DAT و UCAT برای پذیرش متقاضیان استفاده می گردد.
از بهترین کشورها از لحاظ رتبه علمی جهت ادامه تحصیل در رشته دندان پزشکی کشور آمریکا است. اما طبق رتبه بندی QS در سال 2021 دانشگاه یوتبری سوئد در جایگاه نخست برترین مراکز آموزشی رشته دندانپزشکی قرار دارد. دانشگاه میشیگان آمریکا در جایگاه دوم قرار دارد. کالج دندان پزشکی ACTA هلند به عنوان یک مرکز علمی مستقل رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. دانشگاه دندان پزشکی هنگ کنگ نیز در رتبه بندی QS به عنوان معتبرترین مرکز آموزشی دندان پزشکی در آسیا، در رده 4 جهان قرار دارد.
همان طور که بهترین دانشگاه های رشته دندان پزشکی در آمریکا و اروپا است، متخصصین این رشته در کشورهای اروپایی و آمریکا از امنیت شغلی بهتر و درآمد بالاتری نیز بهره مند هستند. درآمد سالانه یک دندانپزشک در کشور ترکیه با تبدیل واحد پول این کشور حدود ۸۰۰۰۰ پوند است. در کشوری همچون استرالیا درآمد دندانپزشکان در سال حدود ۱۰۰۰۰۰ دلار استرالیا است. در نظر داشته باشید که دلار استرالیا نسبت به دلار امریکا اعتبار کمتری دارد.در آلمان به عنوان قطب صنعتی اروپا هر دندانپزشک به طور تقریبی می تواند بر روی درآمد سالانه ای حدود ۵۲۰۰۰ یورو حساب باز کند. در سوئد که عالی ترین مرکز آموزش دندانپزشکی در جهان را دارد یک دندانپزشک در سال حدود ۴۲۰۰۰۰ کرون درآمد خواهد داشت. آمریکا شاید از منظر درآمدی بهترین کشور برای دندانپزشکان باشد. درآمد سالیانه بیش از ۱۴۰۰۰۰ دلار برای دندانپزشکان در این کشور وضعیت مناسبی را رقم زده است.
تفاوت رشته دندانپزشکی و پزشکی
رشته پزشکی و دندانپزشکی هر دو طرفداران و علاقه مندان مختص به خود را دارند. به طور کلی رتبه های مورد نیاز برای قبولی در این رشته ها در مراکز دانشکده های پزشکی هم سطح به هم نزدیک است. اما به طور کلی حدود ۵۰ رتبه برای پذیرش در پزشکی نسبت به پذیرش در دندانپزشکی در دانشگاه های هم سطح باید رتبه خود را ارتقا دهند. رشته دندانپزشکی ۲۱۷ واحد درسی دارد و ۶ ساله تمام می شود. رشته پزشکی ۲۹۰ واحد درسی دارد و دوره آن ۸ ساله است. برای ادامه تحصیل، پزشکی دوره های تخصص متنوعی دارد اما دندانپزشکی صرفا تخصص های حوزه دهان و دندان را شامل می شود. از منظر درآمد به این نکته باید اشاره کرد که سطح درآمد یک دندانپزشک عمومی بالاتر از یک پزشک عمومی است. اما متخصصین رشته پزشکی از متخصصین رشته دندانپزشکی غالبا درآمد بالاتری دارند. از منظر روحی می توان گفت که پزشکی جسارت و آستانه تحمل بیشتری نسبت به دندانپزشکی می طلبد.
چالش های رشته دندانپزشکی
دندان پزشکی مانند سایر مشاغل با تمام مزایایی که دارد، چالش و سختی هایی نیز به همراه خود دارد. سرپا بودن زیاد و خم شدن در مدت زمان بالا می تواند به تدریج باعث بروز ناراحتی هایی چون آرتروز، کمردرد، گردن درد، دردمفاصل یا واریس شود. پس توجه به ورزش هایی با موضوع آمادگی جسمانی باید در برنامه یک دندانپزشک قرار بگیرد. به دلیل ارتباط مداوم با دهان و دندان بیماران امکان ابتلا به بیماری های ایدز، هپاتیت یا بیماری های عفونی را دارد. ضمنا دندانپزشکان در برابر بیماری های تنفسی مانند کرونا نیز آسیب پذیر خواهند بود. آن دسته از افراد که به فعالیت به صورت فردی علاقه دارند، نیز چالش های خاصی را ممکن است تجربه کنند. تاسیس مطب جدید همواره همراه با ریسک می‌باشد. در صورت عدم اقبال مراجعین ممکن دندانپزشک با ضرر مالی مواجه شود. با توجه به میزان زیاد پذیرش در سالهای گذشته دندانپزشک برای تحمیل خود به بازار کار باید حتما مستعد و ماهر باشد. اما با تمام این چالش ها همچنان جذابیت های این رشته، علاقه به آن را کاملا توجیه می‌کند.